Kl!nk. Spreken met impact

Henk Stoorvogel & Mark van Vuuren (2021)

KokBoekencentrum Uitgevers, Utrecht
ISBN 9789043533683
192 pp.
€ 29,99

Bij KokBoekencentrum Uitgevers, Utrecht verscheen in januari 2021 een boek dat zeker ook voor het schoolvak Nederlands van belang kan zijn: Kl!nk. Spreken met impact. De auteurs, Henk Stoorvogel en Mark van Vuuren zijn beiden communicatiewetenschapper.

Het schoolvak Nederlands draait vandaag de dag rond de as van de communicatieve vaardigheden. Wat spreken betreft, eisen dialoog en polyloog (debat, discussie) ruim hun aandeel op. Steeds belangrijker wordt echter ook de monoloog in de vorm van een presentatie.

In Kl!nk nemen de auteurs je mee in de geheimen van impactvolle communicatie en laten ze stapsgewijs zien hoe je een goede presentatie of toespraak kunt houden. Het boek richt zich tot professionals zoals predikanten (Stoorvogel is een oud-voorganger of dominee-predikant en hij promoveerde in 2019 aan de Universiteit Twente op het proefschrift Moving Sermons - studies into the persuasive effects of preaching), maar evenzeer tot studenten die aan hogescholen en universiteiten steeds meer met presenteren geconfronteerd worden. Ook docenten in de bovenbouw of de derde graad kunnen er hun nut uit halen. Ze vinden hier een kader dat hun leerlingen kan bijstaan in de aanloop naar hun vervolgstudies.

In een interview zei Stoorvogel: ‘Dit boek neemt de lezer bij de hand om stapsgewijs tot een goede toespraak te komen. We leggen de black box open en verbinden de gouden regels uit de klassieke retorica met de laatste inzichten binnen de communicatiewetenschap.”

Het boek is opgebouwd rond vijf O’s: Ontdekken, Ordenen, Omschrijven, Onthouden en Overdragen. Elke O wordt door een persoon geïllustreerd, respectievelijk Leonardo da Vinci, Jane Jacobs, Muhammad Ali, Agatha Christie en Theodore Roosevelt. Verder wordt een aantal recente toespraken in de vorm van een casestudy uitgewerkt, zoals die van Mark Rutte over de eerste lockdown, Barack Obama en de dertien minuten durende toespraak van predikant Michael Curry tijdens de inzegening van het huwelijk tussen prins Harry en Meghan Markle. Ook cabaretier Jochem Myjer komt aan bod, waarbij de kracht van mimiek een grote rol speelt, want ‘presentatie is net zo belangrijk als inhoud’, stelt Stormvogel. De impact van toespraken heeft namelijk niet alleen met de boodschap maar ook met de persoon van de spreker en het publiek te maken.

Bij elk van de vijf onderdelen leer je op een toegankelijke manier heel wat bij. Bijvoorbeeld: bij ‘ordenen’ leer je om te selecteren uit het materiaal dat je hebt gevonden en dat te verbinden met de leefwereld van de luisteraar. Bij ‘overdragen’ leer je dan weer na te denken over hoe je op het podium de boodschap overdraagt: je mimiek, houding, gebaren, de klank van je stem etc. In het slothoofdstuk is er ook nog aandacht voor spreken online, zeer actueel in coronatijden.

Vanzelfsprekend is niet alles nieuw. Dat er een goede balans moet zijn tussen logos, ethos en pathos is common knowledge en ook dat de held obstakels moet overwinnen om zijn doel te bereiken is welbekend, maar dat kan gewoon niet anders. Hedendaagse communicatieve kaders stoelen op de klassieke retorica en op oeroude storytellingpatronen.

Bij het boek zijn ook filmpjes beschikbaar waarin de verschillende onderdelen uit het boek worden geïntroduceerd.

Een prima boek voor docenten Nederlands die vanuit een weldoordacht en stapsgewijs opgebouwd kader hun studenten hogerop willen helpen in de kunst van het presenteren in het bijzonder en het spreken in het algemeen. Door de populairwetenschappelijke insteek is Kl!nk bovendien aangenaam om te lezen, mede ook door de creatieve vormgeving, de anekdotes en de treffende voorbeelden.

Met de auteurs kun je kennismaken in een alternatieve boekpresentatie en in vijf tips om te (s)preken met impact.

José Vandekerckhove