Visieteksten

Samen sterk voor taalcompetentie

Actieplan voor de implementatie van 'Iedereen taalcompetent' in het onderwijs

Met dit actieplan wil de Taalraad alle betrokkenen bij het taalonderwijs verenigen in één gezamenlijke en gelijkluidende ambitie: het onderwijs Nederlands herdefiniëren tot onderwijs dat geïnformeerd is door wetenschappelijke inzichten en dat zich richt op de ontwikkeling van 'taalcompetentie' in de meest brede zin van het woord. Dit plan beschrijft vier noodzakelijke en samenhangende acties die dringend nodig zijn. Die acties worden verder geconcretiseerd in vijftien doelgerichte interventies.

Auteur
Heleen Rijckaert, Ulrike Burki & Steven Vanhooren

Publicatiejaar
2023

Uitgever
Nederlandse Taalunie

Totaal aantal pagina's
32

Totaal aantal publicaties
3

Taalcompetent in het hoger onderwijs
Kader voor een taalcompetentieversterkend aanbod aan hogescholen en universiteiten

Het kader beschrijft vier aspecten van taalcompetentie die in elke opleiding aandacht verdienen, omdat ze voorwaarden zijn om in het hoger onderwijs tot leren te komen en om persoonlijke, professionele en maatschappelijke doelen te bereiken. Bij elk van deze aspecten worden de elementen genoemd waar studenten tijdens hun opleiding ondersteuning bij nodig kunnen hebben. 'Taalcompetent in het hoger onderwijs' bouwt voort op de adviezen in 'Vaart met taalvaardigheid' (Raad voor de Nederlandse Taal en Letteren 2015), op het werk van de projectgroep ‘Uitdrukkingsvaardigheden’ (2020-2021) en op het rapport 'Taalcompetentie in het Nederlands van Nederlandstalige studenten in het hoger onderwijs in Nederland en Vlaanderen' (Jansen e.a. 2022).

Auteurs
Steven Vanhooren en Leonie Wulftange, in samenwerking met de werkgroep 'Taalcompetentie in het hoger onderwijs'

Publicatiejaar
2022

Uitgever
Nederlandse Taalunie

Totaal aantal pagina's
26

Taalcompetentie in het Nederlands van Nederlandstalige studenten
in het hoger onderwijs in Nederland en Vlaanderen

In opdracht van de Taalunie werd, ter voorbereiding op het kader 'Taalcompetent in het hoger onderwijs', een literatuuronderzoek uitgevoerd. De resultaten vindt u in dit rapport.

In dit onderzoek staan de volgende vragen centraal: Wat wordt in de literatuur en door de deskundigen uit het werkveld verstaan onder taalcompetentie in het Nederlands in het hoger onderwijs? Wat wordt aan taalcompetentie in het Nederlands verondersteld bij instroom in het hoger onderwijs? Wat is er bekend over de feitelijke taalcompetentie in het Nederlands bij instroom in het hoger onderwijs? Wat is de nagestreefde taalcompetentie in het Nederlands bij uitstroom uit het hoger onderwijs? Welke vormen van taalbeleid bestaan er momenteel met betrekking tot de taalcompetentie in het Nederlands in het hoger onderwijs?

Auteurs
Carel Jansen, Lieve De Wachter, Pauline Van Dun en Thomas Frik

Publicatiejaar
2022

Uitgever
Nederlandse Taalunie

Totaal aantal pagina's
53

Taalcompetenties van leraren

Leraren hebben verschillende rollen en taken. Ze staan voor de klas, hebben contact met collega's en ouders, en leren ook nog zelf. Bij alles wat ze doen, maken ze gebruik van taal. Van alle leraren wordt dan ook verwacht dat zij taalvaardig zijn én dat ze bijdragen aan de taalontwikkeling van hun leerlingen.

Maar wat betekent dat precies? Over welke taalcompetenties moeten leraren beschikken om goed didactisch, pedagogisch en professioneel te kunnen handelen? Op die vraag biedt het referentiekader De taalcompetente leraar een antwoord.

Vernieuwd referentiekader

De taalcompetente leraar is een geactualiseerde versie van het eerste referentiekader Dertien doel in een dozijn van de Taalunie uit 2006. Die actualisering was noodzakelijk door de veranderde context waarin wordt lesgegeven, maar ook door nieuwe inzichten over hoe elke leraar kan bijdragen aan de taalontwikkeling van leerlingen. De taalcompetente leraar sluit aan op de visie op onderwijs Nederlands die wordt beschreven in Iedereen taalcompetent.

Het referentiekader is in eerste instantie bedoeld als handreiking voor lerarenopleidingen. Daarnaast kan het worden ingezet als instrument bij de begeleiding en nascholing van leraren, als discussiestuk bij het vormgeven van taalbeleid en curricula, en als onderlegger bij het opstellen van startcompetenties van leraren.

Visie op taalvariatie en taalvariatiebeleid

In het rapport Visie op taalvariatie en taalvariatiebeleid heeft een commissie van deskundigen, onder voorzitterschap van prof. Reinhild Vandekerckhove, in 2018 op verzoek van het Algemeen Secretariaat van de Taalunie een visie op taalvariatiebeleid geformuleerd.

Registergevoeligheid staat centraal in de visie van de commissie: gebruik het register dat het meest passend is.

Auteur
Adviescommissie Taalvariatie

Publicatiejaar
2019

Uitgever
Taalunie

Totaal aantal pagina's
31

Iedereen taalcompetent!

Visie op de rol, de positie en de inhoud van het onderwijs Nederlands in de 21ste eeuw

Visietekst over onderwijs Nederlands in de 21ste eeuw. Iedereen taalcompetent gaat in op de vraag hoe het onderwijs Nederlands eruit zou moeten zien om jongeren maximaal voor te bereiden op de uitdagingen die onze complexe, hyperdiverse en meertalige 21ste-eeuwse samenleving aan ons stelt. De tekst bepleit boeiend, ambitieus en eigentijds onderwijs Nederlands dat duurzaam is en aansluit bij wat leeft in de 21ste eeuw. Onderwijs Nederlands waarin werken aan de ontwikkeling van taalcompetentie centraal staat en waarin aandacht is voor én kennis van/over het Nederlands en de Nederlandstalige cultuur én vaardigheden in het Nederlands én het ontwikkelen van een positieve houding ten opzichte van taal in het algemeen en het Nederlands in het bijzonder.

Auteurs
Steven Vanhooren, Carlijn Pereira, Maryse Bolhuis

Publicatiejaar
2017

Uitgever
Nederlandse Taalunie

Totaal aantal pagina's
32