Taal en Taalwetenschap 3e editie

(23 maart 2023)

Jan Don, Caitlin Meyer & Judith Rispens (red.)

Wiley-Blackwell
ISBN 9781119753889
368 pp.
€ 43,83

Wat wil een taalmens nog meer!

 In 2002 schafte ik me de eerste editie van Taal en Taalwetenschap aan. Ik vond het een uitstekend boek. Toen in 2012 de herwerkte tweede editie verscheen, tastte ik opnieuw in mijn portemonnee. Nu is de 3e editie op de markt. Het boek is en blijft een voltreffer.

De derde editie geeft net zoals de twee vorige een brede inleiding in de taalwetenschap. Behalve spelling komen alle domeinen van de taal aan bod inclusief sociolinguïstiek, psycholinguïstiek, discourse en pragmatiek.

De 3e editie werd grondig herzien omdat een actualisering, gezien recente ontwikkelingen in het vakgebied, zich opdrong. Het boek is 343 pagina’s dik en telt 20 hoofdstukken.

We nemen een tweetal hoofdstukken nader onder de loep. In hoofdstuk 4 gaat het over discourse, een onderwerp dat in veel gelijkaardige boeken weleens te weinig uitgebreid aan bod durft te komen. In dit hoofdstuk wordt er ingegaan op de relatie tussen taaluitingen en op taaluitingen in hun context, eigenlijk dus op het belang van samenhang. Het gaat onder meer over coherentie, zowel referentiële als relationele, over de maximes van Grice en over informatiestructuren. Vervolgens gaan de auteurs in op hoe gesprekken worden gestructureerd. Hoofdstuk 4 sluit af met een voor de student zeer nuttige samenvatting, waarin alle behandelde begrippen nog eens duidelijk gemarkeerd opgelijst worden. Dan komen nog een reeks opdrachten, een zelftoets en een ‘verantwoording en verder lezen’.

Het slothoofdstuk gaat in op meertaligheid. Er is onder andere aandacht voor de meertalige taalgemeenschap, meertalig onderwijs, meertalig taalgebruik en interferentie en het ontstaan van nieuwe talen. Ook dit hoofdstuk sluit af met de immer terugkerende vier rubrieken. Heel vaak wordt er in de hoofdstukken bovendien gebruik gemaakt van andere talen zoals het Duits, Japans, Iers, Mandarijn Chinees enzovoorts om op parallellen of verschillen met het Nederlands te wijzen.

Je kunt bij wijze van kennismaking de hele inleiding van het boek (het eerste hoofdstuk) lezen.

Taal en Taalwetenschap 3e Editie kan in een dubbel circuit gebruikt worden. Het is uitstekend geschikt voor inleidende cursussen in de taalwetenschap aan hogescholen en universiteiten. Daarnaast is het prima geschikt voor zelfstudie.

Studenten kunnen oefenen aan de hand van de toegevoegde samenvattingen, zelftests en opdrachten. Voor docenten zijn er modelantwoorden, onderwijssuggesties en aanvullend audio- en videomateriaal beschikbaar. Dit moet aangevraagd worden.

Taal en Taalwetenschap 3e Editie is gewoon een uitstekend boek in een sobere, maar knappe lay-out dat docenten niet alleen kan helpen om hun cursussen wetenschappelijk op peil te houden, maar waaruit ze soms zelf ook nog wel wat kunnen leren. Dit is niet verwonderlijk gezien het kaliber van de auteurs: Jan Don, universitair hoofddocent Nederlandse Taalkunde, Caitlin Meyer, universitair docent Nederlandse Taalkunde en Judith Rispens, hoogleraar Nederlandse Taalkunde, alle drie aan de Universiteit van Amsterdam.

Wie het boek wenst te bestellen, moet (voorlopig) goed uit zijn doppen kijken. Op bijna alle sites is een van de vorige edities verkrijgbaar, niet de nieuwe. Als e-book kost het van 35,99 tot 40,00 €. Op papier is het iets moeilijker. Je bestelt het best rechtstreeks bij wiley.com. Het kost 45,90 €. Mijn exemplaar was een POD (Print On Demand), zodat het bovendien wel eventjes kan duren voor je het in huis hebt. Maar het blijft de moeite en de inspanning waard.

José Vandekerckhove